Książka ta nie jest typową syntezą historii naszego zachodniego sąsiada, motywem przewodnim tego dwutomowego dzieła jest bowiem rywalizacja dwóch prądów w historii Niemiec w ostatnim dwustuleciu. Pierwszy z nich to żywotny od czasów wczesnego średniowiecza mit Rzeszy Niemieckiej, symbolu chwały i potęgi narodu i państwa. Ziścił się on na nowo wraz ze zjednoczeniem Niemiec i ustanowieniem cesarstwa (1871). Zachwiany klęską pierwszej wojny światowej powrócił w nazistowskiej III Rzeszy, by ostatecznie odejść w przeszłość wraz z jej upadkiem. Drugi nurt dziejów Niemiec to "długa droga Niemców na Zachód". Brzmi to tylko pozornie paradoksalnie. Nie chodzi bowiem o położenie geograficzne, lecz o przynależność do kręgu demokratycznej kultury politycznej i społecznej. Niemcy powstały jako państwo narodowe o wiele później niż Francja czy Wielka Brytania. Pewne elementy demokracji pojawiły się wprawdzie w XIX stuleciu, jednak w formie pełnej system został wprowadzony dopiero po rozpadzie cesarstwa w 1918 r. Zwycięstwo nazistów zakończyło pierwszą próbę budowy demokracji parlamentarnej. Powojenne dzieje Niemiec - od katastrofy roku 1945 poprzez utworzenie dwóch państw niemieckich i zjednoczenie kraju w 1990 - były okresem marszu Niemców jakby w dwóch kierunkach. Zwycięstwo odniosła opcja reprezentowana przez republikę bońską, przynosząc trwałe zakorzenienie demokracji i orientacji prozachodniej współczesnych Niemiec.

Golo Mann (właśc. Gottfried Angelo Mann, 27 III 1909-7 IV 1994). Syn Tomasza i Katii Mannów. Historyk, politolog, filozof (doktorat u Karla Jaspersa). Autor m.in. biografii Wallensteina, współwydawca i współpracownik Propylaen-Weltgeschichte. W 1958 roku opublikował książkę Niemieckie dzieje w XIX i XX wieku.

Mam nadzieję, że niniejsza książka wpisze Golo Manna na stałe również do polskiego dyskursu o współczesnych Niemczech. Można, nawet czasami trzeba się z jego tezami nie zgadzać. Golo Mann wszedł na dobre do głównego nurtu niemieckiej historiografii dopiero w latach osiemdziesiątych. Mimo to, z pewnością stanowi jeden z najciekawszych i najważniejszych głosów w samorefleksji Niemców nad ich własną historią i stąd chociażby warto znać jego przemyślenia, tym bardziej, że tłumacz w pełni oddał urok jego stylu".
Prof. Robert Traba

Nie można opowiedzieć dziejów jednego narodu europejskiego w jakimś okresie, nie obejmując jednocześnie wzrokiem całej Europy; nie można opowiedzieć historii Europy, nie rozbijając jedności przedmiotu na wielość narodową, aby następnie złożyć ją znowu w jedność.Dzieje każdego europejskiego narodu są z gruntu odmienne od dziejów innego narodu, nieporównywalne, jedyne w swoim rodzaju; zarazem są innym bliskie i do nich podobne. Wszystkie narody pozostawały w ścisłym, przyjaznym, wrogim kontakcie i oddziaływały na siebie: Niemcy i Włosi, Włosi i Hiszpanie, Hiszpanie i Francuzi, Anglicy i Francuzi, Anglicy i Hiszpanie, Francuzi i Niemcy, Skandynawowie, Niemcy i Anglicy, Niemcy, Polacy, Czesi, Słowianie Południowi, Węgrzy. Żadna historia narodowa nie może uchodzić w naszych oczach za normę, w takim sensie, że należałoby żałować, iż inne nie przebiegały tak jak ona.
Golo Mann